بررسی رابطه غیرخطی بین اقتصاد پنهان و سطح بارمالیاتی در ایران: کاربردی ازمدلهای مارکف سوئیچینگ و رویکرد شبیه سازی

نظر به اهمیت بررسی ارتباط غیرخطی بین بسیاری از متغیرها در مالیه عمومی، در این مقاله با استفاده از داده­های سری زمانی1386-1350، ابتدا با بهره گرفتن از مدلهای مارکف سوئیچینگ در دو رژیم متفاوت(سالهای 1350-1370 بعنوان رژیم اول و سالهای 1371 تا 1386 بعنوان رژیم دوم) رابطة بین بار مالیاتی و اقتصاد پنهان را بررسی کردیم که نتایج این قسمت از بررسی نشان داد که اثر بار مالیاتی بر اقتصاد زیرزمینی در هر دو رژیم مثبت و معنی دار است. سپس با استفاده از مدلهای غیر خطی(لجستیک و گومپرتز) و روش تخمین حداکثر راستنمایی، اثر تغییر بار مالیاتی بر اقتصاد پنهان برآورد و شبیه سازی شده است. در این شبیه سازی علاوه بر مشخص شدن «نرخ طبیعی اقتصاد پنهان» بدون حضور مالیاتها، نقش سیاستهای مالیاتی در مسیر شکل گیری اقتصاد پنهان به کمک مشتقات دوم مدل غیر خطی نیز معین شد.  همچنین نتایج این مطالعه نشان می­دهد که علاوه بر بارمالیاتی، نرخ رشد تولید واقعی نیز یکی از عوامل تعیین کنندة اقتصاد پنهان است.